تحصیل در دانشکده دندانپزشکی مشهد از خوشبختیهایم بوده است
گفتگو با دکتر محمد جعفر اقبال، رئیس دانشکده دندانپزشکی شهید بهشتی و دانشآموخته دانشکده دندانپزشکی مشهد
دکتر محمد جعفر اقبال، از دانشآموختگان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علومپزشکی مشهد است که از چهرههای شناخته شده در حیطه آموزشی و اجرایی دندانپزشکی به شمار میرود. او که در حال حاضر رئیس دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی است و برای دومین بار در این سمت قرار گرفته است، پیش از این هم ریاست دانشکده دندانپزشکی کرمان را بر عهده داشته است و هماکنون عضو شورای سلامت دهان و همچنین هیات ۷ نفره ناظر بر آزمون دانشنامه و ارتقاء دوره دستیاری دندانپزشکی است. بنابراین مناسب دیدیم درباره ویژگیهای آموزشی دانشکده دندانپزشکی مشهد و تفاوتهای آن با سایر دانشگاهها با او گفتگویی داشته باشیم که در ادامه میخوانید.
آقای دکتر اقبال! تحصیلات خود در دانشکده دندانپزشکی مشهد را از چه سالی شروع کردید؟
من دوره عمومی خود را در دانشکده دندانپزشکی دانشگاه شهیدبهشتی گذراندم و سال ۶۹، پس از طی دوره طرحم در کرمان، وارد دانشکده دندانپزشکی مشهد شدم.
آن زمان دورههای تخصصی در ایران سابقه چندان طولانی نداشتند و دانشکده مشهد جزو ۵ دانشکدهای بود که دانشجوی دستیاری میپذیرفتند. این دانشکده آن زمان هم بسیار خوشنام بود و رشته من یعنی اندودنتیکس جزو بخشهای قوی آن به شمار میرفت. از جمله اساتید بخش اندو در دوره ما، دکتر سلوتی، دکتر منصف، دکتر فلاح رستگار و شاگردان دکتر سلوتی بودند.
چه خاطراتی از دانشکده دندانپزشکی مشهد بیشتر در ذهن شما باقی مانده است؟
دوره تحصیل من در این دانشکده، یکی از بهترین اوقات تحصیلم بود که آن را یکی از خوشبختیهایم میدانم. در آن زمان ما مربی، دستیار بودیم و ضمن تحصیل، تدریس هم میکردیم و علاوه بر اینکه در درسهای تئوری در حضور اساتید سمینارهایی ارائه میدادیم، موظف بودیم که در همه کلاسهای نظری گروه شرکت کنیم. وقتی دانشکده دندانپزشکی مشهد را با دانشکدههای فعلی مقایسه میکنم، میبینم نظم، سختگیری و جدیت اساتید آن درست و به جا بود. برای مثال، یکی از دستورالعملهای خوب گروه ما، این بود که در برنامههای علمی که مربوط به رشته خودمان بود حتماً شرکت کنیم.
یکی از خاطرات خوبی که از این دانشکده به یاد میآورم، جلسات مهمانی دورهای گروه اندو بود که هر چند ماه یکبار تشکیل میشد و دستیاران هم همیشه به آن دعوت میشدند که باعث انس بیشتر اساتید و دانشجویان میشد.
دانشکده مشهد با سایر دانشکدهها چه تفاوتهای آموزشی داشت؟
یکی از تفاوتهای دانشکده دندانپزشکی مشهد با سایر دانشکدهها به خصوص در گروه اندو، این بود که آن زمان به واسطه نیاز کشور به متخصص، دستیاران بیشتری میپذیرفت که البته این ایده دکتر سلوتی بود. چنانچه در دوره من، دانشگاه ما در رشته اندو ۵ دستیار پذیرفت، اما سایر دانشگاهها، حداکثر ۲ یا ۳ نفر دستیار میپذیرفتند.
یکی دیگر از کارهای شاخص دکتر سلوتی، این بود که ایشان اساتید شاخص و مشهور دانشکدههای دیگر را برای سخنرانی به دانشگاه ما دعوت میکردند. برای مثال به خوبی به یاد دارم که دکتر خیاط، دکتر قاضی نوری، دکتر صادقین و حتی گاهی اساتید ایرانی که در خارج از کشور اقامت داشتند، مانند دکتر ترابینژاد به دانشکده مشهد میآمدند. در ضمن دکتر ترابینژاد، علاوه بر سخنرانی، با دکتر سلوتی کار مشترک هم انجام میدادند. برای مثال این دو استاد سال ۶۹ یا ۷۰ در مورد درد با یکدیگر کار تحقیقاتی مشترک انجام دادند.
یکی دیگر از خصوصیات دانشکده دندانپزشکی مشهد، این بود که پژوهش در رشته اندودنتیکس در این دانشکده و به همت دکتر سلوتی شروع شد. آن زمان حتی اساتید چندان با پژوهش آشنا نبودند یا اگر هم آشنا بودند، امکانات درخوری برای آن نداشتند و انجام پژوهش و آموزش آن در گروههای علومپزشکی در کشور، در دانشگاه علومپزشکی شهیدبهشتی آغاز شد.
نکته دیگر اینکه در دوران تحصیل ما ارتباط گروههای دندانپزشکی و پزشکی منسجمتر بود. برای مثال بعضی از کلاسهای ما در بیمارستان قائم تشکیل میشد و استاد گروه بیماریهای دهان و استاد گروه پاتولوژی در بیمارستان قائم کرسی داشتند. به یاد دارم که دکتر مشرف که استاد بخش پاتولوژی بودند، در بیمارستان قائم هم بیمار میدیدند و به دانشجویان دوره تخصص پوست هم درسهای بیماریهای پوست و مخاط دهان را تدریس میکردند، اما ظاهراً در حال حاضر این ویژگی در دانشگاههای علومپزشکی کشور کمرنگتر شده است.
کدامیک از اساتید یا همکاران شما نقشی اثرگذار در دندانپزشکی ایران داشتهاند؟
دانشکده دندانپزشکی مشهد، دندانپزشکان برجستهای تربیت کرده است که هماکنون در سراسر دنیا اشخاص سرشناسی به شمار میروند. اگر بخواهم برای حرف خودم شاهدی بیاورم، میتوام از دکتر پریرخ که استاد دانشگاه تهران هستند، دکتر سعید عسگری و خانم دکتر قدوسی و خانم دکتر بیدار نام ببرم که همگی اشخاص شناخته شده و صاحبنظری هستند.
در دوران تحصیل خود در دانشکده مشهد، کدامیک از اساتید را الگوی خود میدانستید؟
یکی از خصوصیات دانشکده مشهد، این است که بخشهای مختلف آن با یکدیگر مرزی ندارند و به وسیله پاراوانهای کوتاه از هم جدا شدهاند. بنابراین، ما در این دانشکده از حضور سایر اساتید هم بهره میبردیم. اگر بخواهم اساتید گروه خودمان را توصیف کنم، باید بگویم که خصوصیات آنها مکمل یکدیگر بود و همه محاسن، از جمله دانش، مردمداری، سختگیری،نظم و ارتباط جمعی در بخش ما وجود داشت. در گروه اندو، دکتر منصف که با هوشمندی دکتر سلوتی در دانشکده مشهد مانده بودند و علیرغم اینکه پیش کسوت بودند، در تمام کلاسها و جلسات شرکت میکردند، مظهر تجربه و مدیریت بودند. دکتر فلاح، شخص مدیری بودند که تمام حرکات کارمندان و دانشجوها را زیر نظر داشتند و با حضور ایشان، دانشجویان با اضطراب مثبتی وارد بخش میشدند، چرا که میدانستند باید کار را جدی بگیرند. دکتر ضرابی شخصی مؤمن و عصاره مهربانی بودند و نقش یک ناصح مشوق را بازی میکردند. در بخشهای دیگر، آقای دکتر تمیزی، اسوه مردمداری و مروت بودند، دکتر جوادزاده در بخش بیماریهای دهان، معلمی شریف، دانشمند باسواد و دوستداشتنی بودند و دکتر صحافیان در بخش ارتو، شخص باهوش و مردم دار و معلم توانا و زبردستی بودند که بسیاری از جنبههای مطبداری و کار کلینیکی را به ما یاد میدادند.
ارتباط ما با اساتید دانشکده دندانپزشکی مشهد، به گونهای بود که من پس از ۲۳ سال که از فارغالتحصیلیام میگذرد، با اکثر قریب به اتفاق اساتید دانشکده در ارتباط هستم و آنها هم آنقدر محبت دارند که همچنان پذیرای من باشند.
در طی سالهای تحصیل در این دانشکده، شاهد چه تغییراتی در شرایط آموزشی آن بودهاید؟
هر موسسهای در دوران فعالیت خود دچار تلاطم میشود، اما به اعتقاد من دانشگاه مشهد هیچگاه دچار فراز و نشیبهایی نشده است که مورد توجه خاص قرار بگیرد. به عبارت دیگر، بهتر است بگویم این دانشگاه از چنان قوتی برخوردار بوده که کمتر از سایر دانشگاهها دچار تلاطم شده است. البته این نگاه کلی من به این دانشکده به عنوان یک دندانپزشک است و قطعاً قضاوتی دقیق و علمی به شمار نمیرود.
نظر خود را نسبت به استمرار مراسمی مانند سالگرد ۵۰ سالگی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علومپزشکی مشهد که برای نخستین بار برگزار میشود بفرمایید.
برگزاری جشن ۵۰ سالگی حرکت بسیار نیکویی است و در واقع راهی برای سپاسگزاری از اساتید و مؤسسین این دانشکده است که شاید هیچ کاری بیش از این آنها را راضی نمیکند. این یکی از وظایف ما است که از اساتید، بنیانگذاران و کارکنانی که سالها در این دانشکده زحمت کشیدند قدردانی کنیم. در ضمن با برگزاری این جشنها و با گرد آمدن دانشآموختگانی که حالا خود در دانشگاههای مختلف ایران و کشورهای دیگر به تدریس و فعالیت مشغول هستند، زمینه خوبی برای تبادل نظر به وجود میآید که از جمله مزایای جنبی این گونه مراسم است.
منبع:دندانه