کووید-۱۹ و اورژانس‌های اندودانتیکس

 

دکتر سعید عسگری
مرکز تحقیقات اندودانتیکس، پژوهشکده علوم دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
دکتر ساینا شمس زاده
مرکز تحقیقات علوم دندانپزشکی، پژوهشکده علوم دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

در اواخر دسامبر ۲۰۱۹، مواردی از عفونت حاد تنفسی در شهر ووهان کشور چین گزارش شد که به سرعت به کشورهای دیگر گسترش پیدا کرد. سازمان بهداشت جهانی [World Health Organization (WHO)] عامل سندرم حاد تنفسی معرفی را ویروس SARS-CoV-2 معرفی و بیماری ناشی از آن را، کوید-۱۹ نامگذاری کرد. در اواخر ژانویه، پاندمی (همه گیری) این ویروس به عنوان چالشی جهانی در نظر گرفته شد (۱). تا تاریخ ۲۷ آوریل ۲۰۲۰، تعداد ۳/۰۰۴/۸۸۷ نفر مورد مثبت بیماری کوید-۱۹ ثبت شده است که در این میان ۲۰۷/۲۵۴نفر جان خود را از دست داده اند (۲). علائم کلینیکی در بیماران کوید-۱۹ از موارد بدون علامت (تقریبا در۸۰ % موارد) تا مشکلات حاد تنفسی مانند تب، سرفه خشک و خستگی متغیر است. مسیر اصلی انتقال SARS-COV-2 از طریق تماس مستقیم (فرد به فرد) و غیر مستقیم (تماس نزدیک به فاصله کمتر از ۲ متر، قطرات ریز تنفسی، آئروسل، و راه oro-nasal-ocular) می باشد (۳).

با توجه به ماهیت حرفه دندانپزشکی و امکان ایجاد آئروسل های حاوی ویروس در هنگام انجام درمان ها، دندانپزشکان، کارکنان دندانپزشکی و بیماران مراجعه کننده با خطر بالای ابتلا به این بیماری مواجه هستند. هم اکنون و در زمان بروز این پاندمی، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) برای بیماران دندانپزشکی که به کوید-۱۹ مبتلا نیستند صرفا انجام خدمات اورژانسی را توصیه کرده است (۴). درمان های اورژانس در حیطه اندودانتیکس شامل پالپیت برگشت ناپذیر علامت دار، پریودنتیت اپیکال علامت دار، آبسه حاد اپیکالی، صدمات دندانی مثل بیرون افتادن دندان و یا جابجایی دندان(luxatoin) و همچنین شکستگی های دندانی همراه با درد می باشند (۵).

در حال حاضر، ترس از حضور در مکان های عمومی (مانند مطب دندانپزشکی) در بین بسیاری از مردم شایع است و همین امر الگوی نیاز و دسترسی بیماران به خدمات دندانپزشکی را تغییر داده است. در یک مطالعه اخیر نشان داده شده است که در میان بیمارانی که در زمان پاندمی جهت درمان های اورژانس اندودانتیکس به دانشگاه ووهان چین موراجعه نموده اند، ۵۰.۲۶ درصد از آنها به دلیل درد ناشی از پالپیت برگشت ناپذیر مراجعه کرده بودند (۶).

منطقا در درمان پالپیت برگشت ناپذیر علامت دار و یا سایر اورژانس های درمانی، کاهش دادن زمان هر جلسه از درمان های دندانپزشکی و کمتر در معرض آئروسل قرار گرفتن اعضای تیم درمانی، به عنوان دو عامل مهم جهت کنترل گسترش ویروس SARS-COV-2 باید مد نظر قرار گیرد.

نشان داده شده است که در دندان های دائمی مبتلا به پالپیت برگشت ناپذیر، درمان پالپوتومی کامل با استفاده از بیومتریال های اندودانتیکس در مقایسه با درمان ریشه (RCT) موفقیت بیشتری در کاهش دردهای پس از کار داشته (۷) و از آن مهم تر اینکه درمان پالپوتومی می تواند به عنوان یک درمان نهایی (و نه بینابینی) در نظر گرفته شود (۸). علاوه بر اینها، مدت زمان موردنیاز برای درمان پالپوتومی حدود یک سوم زمان مورد نیاز برای انجام درمان ریشه (RCT) است (۹). طبق این استنادات می توان چنین نتیجه گیری نمود که در زمان همه گیری کوید-۱۹، استفاده از روش پالپوتومی کامل با استفاده از بیومتریال های اندودانتیکس می تواند زمان انجام درمان، و همچنین دردهای پس از اندو، و از همه مهم تر میزان در معرض الودگی بودن توسط این ویروس را کاهش دهد. علاوه بر فوایدی که انجام درمان پالپوتومی با استفاده از بیومتریال های اندودانتیکس برای بیماران و کارکنان دندانپزشکی دارد، می تواند حیات پالپ را نیز حفظ نماید.

نسخه انگلیسی مقاله

منابع
.۱ Wong J, Goh QY, Tan Z, Lie SA, Tay YC, Ng SY, et al. Preparing for a COVID-19 pandemic: a review of operating room outbreak response measures in a large tertiary hospital in Singapore. Canadian Journal of Anesthesia/Journal canadien d’anesthésie. 2020:1-14.
.۲ https://www.worldometers.info/coronavirus/countries-where-coronavirus-has-spread/. 2020.
.۳ Shamszadeh S, Parhizkar A, Mardani M, Asgary S. Dental Considerations After the Outbreak of 2019 Novel Coronavirus Disease: A Review of Literature. Archives of Clinical Infectious Diseases. 2020(In Press).
.۴ https://www.hhs.gov/about/news/2020/03/29/hhs-accepts-donations-of-medicine-to-strategic-national-stockpile-as-possible-treatments-for-covid-19-patients.html. HHS accepts donations of medicine to Strategic National Stockpile as possible treatments for COVID-19 patients. 2020.
.۵ Ather A, Patel B, Ruparel NB, Diogenes A, Hargreaves KM. Coronavirus Disease 19 (COVID-19): Implications for Clinical Dental Care. J Endod. 2020;46(5):584-95.
.۶ Yu J, Zhang T, Zhao D, Haapasalo M, Shen Y. Characteristics of Endodontic Emergencies during COVID-19 Outbreak in Wuhan. Journal of Endodontics. 2020.
.۷ Asgary S, Eghbal MJ. The effect of pulpotomy using a calcium-enriched mixture cement versus one-visit root canal therapy on postoperative pain relief in irreversible pulpitis: a randomized clinical trial. Odontology. 2010;98(2):126-33. Epub 2010/07/24.
.۸ Asgary S, Eghbal MJ, Fazlyab M, Baghban AA, Ghoddusi J. Five-year results of vital pulp therapy in permanent molars with irreversible pulpitis: a non-inferiority multicenter randomized clinical trial. Clinical oral investigations. 2015;19(2):335-41. Epub 2014/04/29.
.۹ Asgary S, Eghbal MJ, Ghoddusi J. Two-year results of vital pulp therapy in permanent molars with irreversible pulpitis: an ongoing multicenter randomized clinical trial. Clin Oral Investig. 2014;18(2):635-41.

منبع:دندانه