تیترهای جذاب، اطلاع‌رسانی اشتباه و اخبار شبهه‌ناک/ در خدمت و خیانت رسانه‌های ارتباط جمعی به حوزه دندانپزشکی

 

۱- خبرنگار یا سردبیر معمولا جذاب‌ترین بخش یک مطلب را به عنوان تیتر مطلب انتخاب کند. اما این تیتر گاه خلاصه شده و ناقص است تا بر اساس قواعد خبرنویسی، از یک طرف در حداقل تعداد واژه، پیام خود را منتقل کند و از طرف دیگر با برانگیختن کنجکاوی مخاطب او را به دنبال کردن مطلب و خواندن آن وادارد.
اما دریغ که همیشه این اتفاق نمی‌افتد. گاه مخاطب تنها به خواندن تیتر بسنده می کند و گاه تمام خبر را می خواند و باز متوجه اصل ماجرا نمی‌شود و در شبهه ایجاد شده از تیتر مطلب باقی می‌ماند.
نمونه برای چنین اتفاقی بسیار است اما از مشت نمونه خروار می‌توان به این تیتر اشاره کرد: «گشت ارشاد نیوشا ضیغمی را گرفت!» قرار بود این عبارت تنها یک تیتر خلاقانه و متفاوت برای خبر پیوستن یک بازیگر به جمع عوامل ساخت یک فیلم سینمایی باشد؛ اما زمینه‌ساز ایجاد شایعه دستگیری این بازیگر توسط نیروهای گشت ارشاد شد.

سال‌هاست رسانه‌های خبری هر بار که به سراغ حوزه دندان‌پزشکی و پوشش اخبار و مصاحبه‌های مدیران و مسئولان دندان‌پزشکی می‌روند، خبری را منتشر می‌کنند و عبارتی را به عنوان تیتر انتخاب می‌کنند که با واقعیت فاصله بسیار دارد و خوانندگان و جامعه را دچار اشتباه و سوء‌تفاهم می‌کند.
نمونه اخیر این اخبار، گفتگوی ایرنا با رییس اداره سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت کشور است که پس از انتشار، در بسیاری از خبرگزاری‌ها و سایت‌ها بازنشر شد و چند روزنامه با انعکاس آن، به مخاطبان خود وعده پوشش زودهنگام درمان ایمپلنت توسط بیمه‌های دندان‌پزشکی را دادند. تا مردم خوش‌باور اما از همه‌جا بی‌خبر، با در دست گرفتن دفترچه بیمه خدمات درمانی و تامین‌اجتماعی به سراغ دندان‌پزشکان بروند و از آنها طلب بیمه درمان ایمپلنت کنند.

البته در این میان تنها اصحاب رسانه مقصر نیستند و باید انگشت اتهام را به سمت برخی مسئولان که با وعده‌ دادن برنامه‌های محال یا بیان دو پهلوی مسایل زمینه بروز سوء‌تفاهم‌ها را فراهم می‌کنند نیز نشانه رفت. وقتی دکتر وحید دستجردی، اولین وزیر بهداشت دولت احمدی‌نژاد، در اولین روزهای نشستن بر کرسی وزارت، در کنگره دندان‌پزشکی نیروهای مسلح، وعده پوشش برخی خدمات دندان‌پزشکی نظیر جراحی و ارتودنسی را بدهد و این خبر توسط رسانه‌ها و روزنامه‌ها به شکل وسیعی پوشش داده شود، مردم حق دارند در انتظار دیدن چراغ سبز دولت تدبیر و امید در زمینه پوشش خدمات دندان‌پزشکی باشند!
بدون هیچ توضیح اضافه متن خبر را بخوانید و ببینید سوء‌تفاهم ایجاد شده از کجا ریشه گرفته است:

وزارت بهداشت با بیمه کاشت دندان موافق است
ایرنا: رییس اداره سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: بسته پیشنهادی این وزارتخانه برای پوشش بیمه ای خدمات دندان‌پزشکی برای کودکان کمتر از ۱۲ سال گام اول است و بر این باور هستیم که ایمپلنت (کاشت) دندان هم باید تحت پوشش بیمه قرار گیرد.
دکتر محمدحسین خوشنویسان، افزود: درکشورهای غربی خدمات دندان‌پزشکی از طریق بیمه ها ارایه می شود اما پیش از این صنعت بیمه ایران در ارتباط با دندانپزشکی ضعیف عمل کرده است.

وی گفت: بسته پیشنهادی خدمات دندان‌پزشکی در حوزه پیشگیری برای کودکان کمتر از ۱۲ سال با حضور وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در شورای عالی بیمه به تصویب رسید و امیدوار هستیم نتایج خوبی در عمل داشته باشد.
رییس اداره سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: بر این باور هستیم که با توجه به مشکلاتی که نداشتن دندان در سلامت عمومی فرد می تواند به همراه داشته باشد، در آینده ایمپلنت (کاشت) دندان نیز باید تحت پوشش بیمه ای قرار گیرد.

۲- تلاش رسانه های غیرتخصصی برای پوشش مطالب علمی و تخصصی گاه نتیجه معکوس می‌دهد. از آنجا که معمولا نویسنده و تنظیم‌کننده اخبار علمی نیز یک خبرنگار است و نه یک پزشک یا دندان‌پزشک، هیچ بعید نیست در شنیدن، نوشتن، ترجمه و تفسیر عبارت‌های تخصصی دچار اشتباه شود تا حاصل کار او خبری کاذب باشد که هیچ مبنی علمی درستی ندارد و حتی سوء‌تفاهم‌برانگیز و اشتباه باشد.
همه ما شایعه ورود ایمپلنت‌های چینی و بی‌کیفیت به بازار دندان پزشکی کشور را به یاد داریم. شایعه‌ای که از مصاحبه مدیر یک شرکت واردکننده ایمپلنت و ادعاهای واهی و بی‌مبنای او ریشه گرفت. هنوز هم بسیاری از بیماران دندان‌پزشکی هنگام مشاوره با دندان‌پزشکشان درباره بی کیفیت بودن و اصالت چینی ایمپلنت‌های بازار ایران اظهار نگرانی می‌کنند.
طی روزهای اخیر رسانه‌های خبری ایرانی دو خبر تازه مرتبط با دندان‌پزشکی را بازتاب داده‌اند که شاید اگر پیش از انتشار آنها یک دندان‌پزشک مورد مشورت خبرنگار قرار می گرفت هیچ گاه به صفحه سایت‌های خبری و روزنامه‌ها راه نمی‌یافتند. اولی درباره عوارض داروی لیدوکایین و دومی درباره معرفی روش تازه‌ای که می‌تواند جایگزین درمان ریشه دندان شود. جالب اینکه هر دو خبر چنان مورد استقبال قرار گرفتند که در صفحه اول برخی روزنامه‌ها تیتر شدند و حتی شبکه‌های رادیویی نیز در بخش‌های مختلف خبری آن را انعکاس دادند.
نکته عجیب اینکه تمام این اخبار توسط خبرگزاری رسمی دولتی ایران (ایرنا) منتشر شده‌اند که در جای خود قابل تامل و تحلیل است.

داروی لیدوکائین از تمام مراکز درمانی جمع آوری می‌شود
ایرنا: مدیرکل نظارت و ارزیابی مواد مخدر سازمان غذا و دارو گفت: داروی لیدو کائین (بی‌حس کننده موضعی Lidocaine) از همه مراکز درمانی از جمله بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های کشور جمع آوری می‌شود.
«مهدی پیر صالحی» روز جمعه در گفت‌و‌گو با خبرنگار اجتماعی ایرنا دلیل جمع آوری این داروی بی‌حس کننده را از مراکز درمانی احتمال ایجاد ذره در آمپول عنوان کرد و گفت: ۲۰سری ساخته شده از این دارو باید از بازار جمع آوری شود.
به گفته وی شرکت سازنده این دارو (اریون) نیز خواستار جمع آوری داروی لیدوکائین از مراکز درمانی کشور شده است.
لیدوکائین به عنوان بی‌حس کننده موضعی در جراحی‌های کوچک و دندانپزشکی استفاده می‌شود، این دارو به همراه کوکایین پرمصرف‌ترین داروهایی هستند که در دندانپزشکی به عنوان بی‌حس کننده به کار می‌رود.
پماد لیدوکائین در درمان دردهای موضعی مانند سوختگی و گزش حشرات به کار می‌رود و همچنین برای بی‌حسی نخاعی نیز تزریق می‌شود.

و اما خبر دوم:

روش برداشت یک مرحله ای پوسیدگی دندان باید جایگزین عصب کشی شود*
ایرنا: متخصص دندان پزشکی ترمیمی و زیبایی گفت : کاربرد روش برداشت یک مرحله ای پوسیدگی برای حفظ حیات عصب دندان لازم است و باید این روش جایگزین روش عصب کشی (درمان ریشه) در کشور شود.
دکتر سپیده بانوا اظهار داشت: روش برداشت یک مرحله ای پوسیدگی دندان از سال ها پیش در سطح دنیا مطرح شده اما تحقیقات بر روی این روش به منظور بهینه سازی آن از سه سال گذشته در کشور ما آغاز شده است.
وی به عنوان محقق ارایه دهنده این روش در مورد آن توضیح داد: بیماران در بیشتر مواقع زمانی که دندانشان دارای پوسیدگی عمیق شده باشد، در صورت مراجعه به دندان پزشک برای آنها درمان ریشه تجویز می‌شود اما در این روش جدید دندان های دارای پوسیدگی عمیق حفظ و از نابودی حیات عصب (پالپ) دندان جلوگیری می شود.
بانوا ادامه داد: در این روش پس از برداشت پوسیدگی ها به جای درمان ریشه، روی دندان با موادی همچون CEM و MTA پوشانده و به این ترتیب دندان حفظ می شود. این روش در سطح دنیا به صورت دو مرحله‌ای انجام می شود اما در ایران با تحقیقات انجام شده در این زمینه به صورت یک مرحله ای امکان پذیر شده است.
بانوا اظهار داشت: از آنجایی که در کشور ما کمتر به موضوع پیشگیری از پوسیدگی دندان ها توجه و بیشتر به موضوع روش های درمانی پرداخته شده است، تلاش می شود تا با آشنا کردن دندان پزشکان با این روش درمانی جدید از نابودی دندان در بیماران و صرف هزینه های سنگین دندان پزشکی جلوگیری شود.

* دکتر سپیده بانوا که این خبر به نقل از ایشان منتشر شده است ضمن تکذیب محتوای خبر، آن را ناشی از برداشت اشتباه خبرنگار حین نت‌برداری از سخنان ایشان دانستند و درخواستی برای حذف یا اصلاح محتوای خبر برای خبرگزاری ایرنا ارسال کرده‌اند که رونوشت آن برای سایت دندانه ارسال شده است.

منبع:دندانه