تاریخچه ساخت دست‌دندان: دندان‌ واترلو

 

ترجمه حسین اکبر

آیا تا به حال شنیده‌اید که دندان‌های مصنوعی از کجا می‌آیند و چگونه ساخته می‌شوند؟

باستان‌شناسان شواهدی از وجود دنچر (دست‌دندان) را از ۷۰۰ سال قبل از میلاد مسیح یافته‌اند. آنچه روشن است هدف استفاده از آن در گذر تمام این قرن‌ها هیچ تغییری نکرده است؛ جایگزینی دندان های از دست رفته و بازگشت امکان جویدن و زیبایی‌ به فرد بی‌دندان.
دنچر‌ها در قدیم بیشتر از جنس استخوان و عاج تراش داده‌شده، ساخته می‌شدند. این دست‌دندان‌ها پس از مدتی استفاده به دلیل مخلوط شدن با بزاق دهان به سرعت خراب می‌شدند و باعث ایجاد بوی بد و مزه ناخوشایند در دهان می‌شدند.

در قرن ۱۸ میلادی، دندان‌پزشکیان اروپایی ایده تازه‌ای را برای ساخت دست‌دندان به‌کار بردند و آن استفاده از دندان‌های طبیعی انسان بود. بدین‌ترتیب که بیس و اسکلت دست‌دندان‌ها را از آج ساختند و از دندا‌ن‌های انسان‌هایی که بر اثر بیماری یا کهولت سن مرده بودند، برای جایگزینی در دست‌دندان‌ها استفاده کردند. اما باز مشکلی‌ در میان بود؛ معمولا این دندان‌ها از به دلیل سن آن‌ها کیفیت بالایی نداشتند و معمولا خراب و پوسیده بودند. در قرن ۱۹ شکر در اروپا مصرف بالایی‌ داشت که باعث پوسیدگی‌های شدید در دندان‌ها شده بود.

وقوع جنگ معروف واترلو در سال ۱۸۱۵ تحولی شگرفت در حوزه دندان‌پزشکی و ساخت دست‌دندان ایجاد کرد و موجب عرضه دست‌دندان‌هایی شد که به «دندان واترلو» شهرت یافتند.
جنگ واترلو در زمان ناپلئون میان فرانسه از یک‌سو و انگلیس، هلند و پروس (۱۸۱۵ م) از سوی دیگر در گرفت. محل جنگ در شهر واترلو بلژیک و مدت آن ۴ روز بود. این جنگ به شکست ناپلئون انجامید و متعاقب همین جنگ بود که ناپلئون برای بار دوم استعفا داد و به جزیره سنت‌هلن تبعید شد.
ابعاد بزرگ جنگ و کشته‌شدن تعداد بسیار زیادی سرباز که اکثر آنها جوانانی با دندان‌های سالم بودند، به دندان‌پزشکان این فرصت را داد تا با کشیدن دندان جنازه‌ها و استفاده از آنها در ساخت دست‌دندان، دنچرهایی زیبا و کاملا طبیعی تولید کنند که به سرعت مورد اقبال و محبوبیت قرار گرفت. البته این دست‌دندان‌ها قیمت‌های بسیار بالایی داشتند که تنها ثروتمندان از عهده خرید آنها بر می‌آمدند.

دست‌دندان فک پایین ساخته شده از دندان‌های طبیعی، انگلستان ۱۸۷۰-۱۸۰۰

سال‌ها بعد چنین جنگ بزرگی در آن‌سوی دنیا نیز رخ داد تا ثروتمندان امریکایی نیز از داشتن دست‌دندان‌هایی با ددنان‌های طبیعی و سالم بی‌نصیب نمانند. در سال ۱۸۶۰ جنگ‌های داخلی آمریکا بین ایالت‌های شمالی به رهبری آبراهام لینکلن از حزب جمهوری خواه و یازده ایالت جنوبی تحت فرمانروایی رئیس‌جمهور جفرسون دیویس رخ داد که کشته‌های زیادی در بر داشت و در نتیجه دندان‌های سالم بسیاری برای ساخت دست‌دندان در اختیار دندان‌سازان و دندان پزشکان امریکایی قرار داد!
با پیشرفت تکنولوژی اما درخواست‌ها برای داشتن دست‌دندانی با دندانهای انسان کاهش پیدا کرد. امروزه دندان‌های پیش ساخته از جنس آکریل یا سرامیک برای ساخت دست‌دندان استفاده می‌شوند زیبایی و کارایی را در کنار هم دارند و امکان برگشت حس جوانی به افراد بی‌دندان را فراهم می‌کنند.

 

منبع:دندانه