محافظت از دندان‌ها به شیوه‌های سنتی و نوین؛ کدام موثرترند؟

 

ترجمه: ندا احمدلو
منبع: WebMD

در زمان‌های قدیم، مردم برای بیرون آوردن ذرات مواد غذایی از میان دندان‌هایشان از شاخه‌های باریک و ساییده‌شده استفاده می‌کردند. امروزه اما گزینه‌های زیادی برای محافظت از دندان‌ها و رعایت بهداشت دهان در دسترس داریم؛ از شیوه‌های خانگی گرفته تا شیوه‌های مُد روز. با این‌حال، بسیاری از ما به‌سختی می‌توانیم بگوییم که هر کدام از این شیوه‌ها تا چه اندازه اثربخشی دارند و در چه مواردی حتی زیان‌هایشان بیشتر از فوایدشان است.

جوش شیرین و پراکسید
دهه‌هاست که عده‌ای از مردم جهان از ترکیب جوش شیرین و پراکسید برای تمیز کردن و سفید کردن دندان‌هایشان استفاده می‌کنند. با این‌حال، واقعیت این است که تهیه این ترکیب به‌طور صحیح و مناسب واقعا کار ساده‌ای نیست. اگر پراکسید بیش از حد قوی باشد، دندان‌ها و لثه‌ها دچار آسیب‌دیدگی می‌شوند. از طرف دیگر، اگر جوش شیرین نسبت به پراکسید غلبه داشته باشد، می‌تواند به مینای دندان آسیب بزند.

چای سبز
بیش از ۴ هزار سال است که چای سبز یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌ها در میان مردم آسیاست و البته مطالعات علمی نیز اثربخشی آن را تایید می‌کند. محققان در دهه‌های اخیر دریافته‌اند که چای سبز، علاوه بر انبوه خواصش، می‌تواند به سلامت لثه‌ها و دندان‌ها کمک کند. این اثربخشی مثبت به لطف ترکیبات شیمیایی خاص موجود در چای سبز است که نقش موثری در مقابله با التهاب در بدن دارند.

آدامس بدون قند
جویدن آدامس به مدت بیست دقیقه یا بعد از خوردن غذا می‌تواند باعث افزایش ترشح براق بیشتر شود. جویدن آدامس بدون قند، ذرات باقی‌مانده غذایی را از میان دندان‌ها بیرون می‌آورد و میزان اسیدی که به‌واسطه فعالیت ترکیبات اضافی در دهان ایجاد می‌شود را متعادل می‌کند. برای بهره‌مندی از فواید آدامس‌های بدون قند، از آدامس‌هایی استفاده کنید که با شیرین‌کننده‌هایی مثل زایلیتول، آسپارتام، سوربیتول و مانیتول تهیه شده باشند. در ضمن فراموش نکنید که مسواک زدن و استفاده از نخ دندان به‌طور منظم همچنان باید در اولویت باشد.

آب نمک
شاید خیلی‌ها از طعم و حالت آب‌نمک خوش‌شان نیاید اما این محلول واقعا می‌تواند برای مقابله با میکروب‌های درون دهان مفید باشد. اگر لثه‌ها قرمز یا ملتهب شده باشند، نصف قاشق چای‌خوری از نمک همراه با یک لیوان آب گرم واقعا می‌تواند شرایط را بهتر کند. البته باید این محلول حداقل ۳۰ ثانیه در دهان‌تان باقی بماند و بعد بیرون ریخته شود. یکی دیگر از کاربردهای مفید آب‌نمک گرم، در مواقع سرماخوردگی و گلودرد است.

مواد مغذی
رژیم غذایی سالم و کامل دارای مزیت‌های زیادی هم برای سلامت دهان و دندان است. برای مثال، کلسیم و فسفر می‌توانند دندان‌ها را مستحکم‌تر و قوی‌تر کنند. شما می‌توانید کلسیم را از طریق مصرف شیر، ماست و پنیر به بدن‌تان برسانید. پنیر توفو، ماهی سالمون، بادام خام و سبزی‌های سبزبرگ تیره نیز اهمیت زیادی برای سلامت دهان و دندان دارند. برای دریافت فسفر هم می‌توانید سراغ منابعی مثل تخم‌مرغ، ماهی، گوشت بدون چربی و محصولات لبنی بروید. ویتامین C دیگر ترکیبی است که به حفظ سلامتی لثه‌ها کمک می‌کند و به میزان زیادی در انواع مرکبات مثل پرتقال و همچنین صیفی‌هایی مثل گوجه‌فرنگی، فلفل دلمه‌ای، کلم بروکلی، اسفناج و سیب‌زمینی وجود دارد.

آب
حدود ۷۰ درصد از بدن ما را آب تشکیل داده است. بنابراین، نیازی به دلیل‌آوری نیست که چرا باید به مقدار زیادی در طول شبانه‌روز آب بنوشیم. کمک به حفظ سلامت دهان و دندان فقط یکی از فواید و مزیت‌های استفاده از آب به مقدار زیاد است. ورود آب به دهان، ذرات باقی‌مانده در دهان را پاک‌سازی می‌کند و اسید اضافی درون دهان را کاهش می‌دهد. به‌علاوه، بخشی از آب دریافتی هم توسط بدن به بزاق تبدیل می‌شود که نقش مهمی در بلعیدن مواد غذایی و تامین کلسیم مورد نیاز برای تقویت دندان‌ها بر عهده دارد.

مسواک برقی
مسواک برقی که در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است، بیش از همه برای افراد دارای معلولیت یا سالمندانی کاربرد دارد که دست‌ها و انگشتانشان ضعیف است. این محصولات در سال‌های اخیر به امکانات تازه‌تری مجهز شده‌اند اما انواع قدیمی‌شان هم هنوز بی‌استفاده نیستند. امروزه ابزارهای خاصی به بازار آمده‌اند که دارای نوعی امکان جانبی هستند و با فشار آب می‌توانند بین دندان‌ها را از وجود ذرات اضافی پاک‌سازی کنند.

مسواک جویدنی
مسواک جویدنی، ابزار دارای موهای کمی است که هنگام جویدن روی دندان‌ها و لثه‌ها ساییده می‌شود. محققان به این نتیجه رسیده‌اند که مسواک جویدنی می‌تواند به پاک‌سازی دندان‌ها کمک کند و به‌طور خاص می‌تواند برای کودکان و سالمندانی کارآمد باشد که در به‌کارگیری مسواک با دستان و انگشتانشان به‌ دلایل مختلف دچار مشکل هستند.

محصولات سفیدکننده
نوع سفیدکننده‌های بدون نسخه و رایج از پراکسید برای سفیدسازی دندان‌ها کمک می‌گیرند. اما نوع دیگری هم از سفیدکننده‌ها وجود دارد که براساس اثرگذاری ترکیبات شیمیایی و اصطکاک‌سازی برای نفوذ به درون لکه‌های سطحی عمل می‌کند. این محصولات می‌توانند برای بعضی از افراد واقعا مفید باشند، اما کار صحیح و درست این است که در مورد استفاده از سفیدکننده‌ها حتما با دندان‌پزشک خودتان مشورت کنید.

روغن‌کاری
در روغن‌کاری دندان‌ها و لثه از یک قاشق روغن نارگیل، روغن زیتون یا دیگر روغن‌های خوراکی استفاده می‌شود. این کار قرن‌هاست که در هند و آسیای جنوبی انجام می‌شود، اما شواهد علمی هرگز اثربخشی چنین کاری را تایید نکرده‌اند. بنابراین، روغن‌کاری دندان و لثه نمی‌تواند با پوسیدگی دندان‌ها مقابله کند،‌ دندان‌ها را سفید نمی‌کند و همچنین هیچ نقش مثبتی در بهبود سلامتی دهان و دندان ندارد.

زردچوبه
زردچوبه یکی از ادویه‌های اصلی و پایه‌ای در تهیه پودر کاری است. در طب سنتی نواحی جنوب آسیا همچنان از این ادویه برای مقابله با مشکلات تنفسی، درد و دیگر بیماری‌ها استفاده می‌شود. شاید شما هم شنیده باشید که زردچوبه می‌تواند دندان‌ها را سفید کند، اما واقعیت این است که یافته‌های علمی هرگز چنین چیزی را ثابت نکرده‌اند.

زغال
یکی از مُدهای رایج در سال‌های اخیر، خمیردندان‌ها و پودرهایی بوده‌اند که بر پایه زغال ساخته شده‌اند و ادعای سفیدسازی دندان‌ها را دارند. با این‌حال، یافته‌های علمی هیچ گونه اثرگذاری مثبتی را در این محصولات نشان نمی‌دهند. این محصولات حتی ایمن و بی‌خطر هم نیستند. محققان هنوز هم منتظر تحقیقات تکمیلی هستند ولی تا همین جا هم به این نتیجه رسیده‌اند که چنین محصولاتی می‌توانند واقعا به دندان‌ها آسیب برسانند.

میوه یا سرکه
در بعضی از شیوه‌های خانگی برای سفیدسازی دندان‌ها، از ترکیبات اسیدی مانند آب لیمو یا سرکه سیب یا میوه‌های دارای ترکیبات هضم‌کننده مانند آناناس و انبه استفاده می‌شود. طرفداران این شیوه، چنین ترکیباتی را با جوش شیرین مخلوط می‌کنند و با آن مسواک می‌زنند. خلاصه بگوییم که چنین کاری را هرگز انجام ندهید. ساییده شدن اسید میوه یا سرکه بر روی دندان‌ها می‌تواند مینای دندان را دچار فرسایش و آسیب‌دیدگی کند.

لینک مطلب: https://webmd.com/oral-health/ss/slideshow-healthy-mouth

منبع:دندانه