گفتگو با عزت دندانپزشکی ایران؛ دکتر عزتالله خامسی
دکتر عزت الله خامسی از پیشکسوتان دندانپزشکی کشور محسوب میشوند و همه با نام و سوابق این استاد دوست داشتنی آشنایی دارند. دکتر خامسی سالها در عرصه دندانپزشکی و بهداشت فعالیت داشته و یکی از چهرههای تاثیرگذار و مهم در تاسیس دانشکده دندانپزشکی دانشگاه اصفهان و واحد دندانپزشکی دانشگاه آزاد تهران محسوب میشوند. ایشان سوابق علمی و اجرایی درخشانی در کارنامه دارند و در سال ۲۰۰۴ بعنوان مشاور بهداشتی سازمان ملل در کشور افغانستان انتخاب شدند.
صحبتها و خاطرات شنیدنی دکتر خامسی را از دست ندهید.
تهران، بیروت، هیوستون
من متولد ۱۳۱۰ هستم و سال ۱۳۳۲ از دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران فارغ التحصیل شدم. ۴ سال در بیمارستان سینا بودم که مرکز جراحی و تروما دانشگاه تهران است. سپس یک سال بعنوان مربی در دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران فعالیت کردم و بعد برای تحصیل در رشته مدیریت و مدیریت بیمارستانی در دانشگاه آمریکایی بیروت بورس گرفتم. بعد از خاتمه این دوره به ایران برگشتم و در دانشگاه اصفهان استخدام شده و به عنوان رییس اداره امور بیمارستانهای اصفهان مشغول به کار شدم. بعد ریاست بیمارستان فیض و بعد خورشید را برعهده گرفتم. سپس برای تحصیل در رشته بهداشت به دانشگاه تگزاس در شهر هیوستون رفتم و با درجه مستر فارغ التحصیل شدم.
ریاست دانشکده دندانپزشکی اصفهان
در سال ۱۳۵۳ که رییس بیمارستان خورشید اصفهان بودم طی حکمی بعنوان سرپرست دانشکده دندانپزشکی اصفهان منصوب شدم و در واقع بنیانگذار و نخستین رییس این دانشکده بودم. حتی نقشه ساختمانی این دانشکده را هم خود من بر اساس نقشه کینگز کالج لندن طراحی کرده بودم. در سال ۱۳۵۷ برای استفاده از مرخصی مطالعاتی از ریاست دانشگاه استعفا داده و دوباره به دانشگاه تگزاس رفتم. بعد از بازگشت به آمریکا به تهران آمدم و در تهران به طبابت مشغول شدم.
سه رییس دانشکده در کنار هم: دکتر عزتالله خامسی، دکتر امیر اسماعیل سندوزی و دکتر اسماعیل یزدی/ عکس: ایردن
ریاست انجمن دندانپزشکی ایران
در سال ۶۶ در انتخابات انجمن دندانپزشکی ایران شرکت کرده و بعنوان رییس هیات مدیره انجمن (جامعه) دندانپزشکی ایران انتخاب شدم. در سال ۶۸ هم سرپرست کنگره ۲۷ بودم. همان ایام بحث تاسیس دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد پیش آمد که من از نخستین جلسه مربوط به تاسیس آن (که یک مراسم افطاری در ماه رمضان بود) حضور داشتم و در نهایت بعنوان مدیر گروه بهداشت دانشکده مشغول فعالیت شدم و سی سال است که در خدمت دانشگاه آزاد هستم.
آشنایی با دانشگاه آزاد
آشنایی من با دانشگاه آزاد برمی گردد به نامهای که دکتر جاسبی برای من فرستادند تا در جلسات مربوط به تاسیس دانشکده دندانپزشکی شرکت کنم. دکتر جاسبی از طریق دکتر یحیوی با من آشنا شدند. من شاهد محیط پویا و فعال و بسیار صمیمانهای در دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد بودم و هستم. این دانشکده از وجود روسای کاربلد، دلسوز و باشخصیت، هیات علمی مهربان و دانشمند و دانشجویان علاقهمند و فعال بهره برده و من هم به سهم خودم سعی کردم در این سی سال فعالیت مثبتی داشته باشم. البته آقای دکتر مجیدی و آقای دکتر رستگاریان به من خیلی کمک کردند. همکاران دیگر نظیر آقای دکتر حسابی و خانم دکتر حکیمزاده هم زحمات زیادی کشیدند.
یکی از خاطرات خوب من موفقیت دانشجویان دانشکده دندانپزشکی آزاد در امتحانات علوم پایه و رزیدنتی است که هر سال اخبار موفقیت این عزیزان را میشنوم و بسیار خوشحال میشوم و احساس غرور میکنم چون اعتقاد دارم این دانشکده خانه من است.
امکانات اولیه
محدودیت فضای فیزیکی مشکل بزرگی بود. آن اوایل بیشتر از ساختمان گلستان استفاده میکردیم و امکانات کافی نداشتیم. دانشجویان دورههای اول ما چندان قدر این رشته را نمیدانستند ولی از دورههای سوم به بعد به تدریج این مشکل برطرف شد. آقای فتاحی در این دانشکده خیلی زحمت کشید و دوندگی کرد. دکتر فاضل هم به سهم خود تلاش بسیاری برای برطرف کردن مشکلات داشتند. خوشبختانه این دانشکده روز به روز پیشرفت کرد و الان به نظر من یکی از بهترین دانشکدههای دندانپزشکی کشور است. من از همان ابتدا ایمان داشتم این دانشکده آینده درخشانی دارد چون میدیدم که مجموعه دانشگاه آزاد به سرعت در حال پیشرفت است. حتی اوایل این ایده از طرف دکتر جاسبی مطرح شد که زمین بزرگی خریداری شده و دانشکدهای مشابه دانشکده دندانپزشکی اصفهان ساخته شود ولی بعد تصمیم بر این شد که فعلا در همین محل ساختمان گلستان و بعدا نیستان کارها انجام شود.
کیفیت علمی دانشجویان
معتقدم برخلاف نظر برخی همکاران کیفیت علمی دانشجویان و علاقه آنها به این رشته نه تنها کمتر نشده بلکه بیشتر هم شده است. من میبینم که در حال حاضر حتی کودکان نسلهای جدید باهوشتر از نسلهای قبلی هستند و اطلاعات بسیار بیشتری در زمینههای مختلف دارند.
وضعیت فعلی دانشکده دندانپزشکی آزاد تهران
من معتقدم دانشکده در حال حاضر وضعیت خوبی دارد. جدا از دکتر حراجی ریاست واحد که دانش آموخته همین واحد و از جنس همین دانشکده است معاونین خوبی هم در کنار ایشان حضور دارند. دکتر رمضانی شخصیت بسیار دوست داشتنی و فعالی هستند. آقای دکتر عزیزی و دکتر نشاندار هم به همین ترتیب.
توصیه به دانشجویان
عقیده من این است که باید به دانشجویان تازه وارد گفته شود که این راه شما است و این شغل قرار است زندگی شما را تامین کند. اگر کسی میخواهد در این راه موفق باشد باید کارش را بلد باشد و بتواند احتیاجات بهداشتی و درمانی بیمار را برآورده کند. برای این کار باید یک دانشجو زحمت بکشد و تلاش کند. متاسفانه مال پرکتیس دندانپزشکان در نظام پزشکی بسیار زیاد شده و این نگران کننده است. الان دورههای کوتاه مدت آمده که در عرض دو سه جلسه ارتودونسی و زیبایی و ایمپلنت آموزش میدهند. به نظر من این دورهها اغلب کیفیت علمی مناسبی ندارند. من از دندانپزشکان جوان خواهش میکنم کاری را که در آن تبحر ندارند انجام ندهند و بیمار را ارجاع بدهند چون در غیر این صورت هم برای خودشان دردسر درست میکنند هم به بیمار آسیب خواهند زد. برخلاف نظر برخی همکاران من معتقدم ارجاع دادن بیمار نشانه دانش و شخصیت علمی و اجتماعی دندانپزشک است نه نشانه ضعف و کم سوادی. این نشان میدهد که دندانپزشک چقدر برای سلامت بیمار ارزش و احترام قائل است. نکته دیگر اینکه ما هرگز از مشورت و مشاوره بینیاز نیستیم و اینکه به بیمار بگوییم باید درباره مشکل شما مشورت کنیم نشان میدهد که چقدر به سلامت او اهمیت میدهیم نه اینکه نشانه ضعف کاری ما باشد.
مشکلات رشته دندانپزشکی
باید خطاب به همکاران جوان و دانشجویان این رشته بگویم که دندانپزشکی رشته دشواری است و برای پزشک عوارضی را به همراه دارد. یکی از این عوارض که من در دانشگاه تگزاس روی آن تحقیق کردم کاهش شنوایی بخاطر وجود اصوات اولتراسونیک است و دیگری مشکلاتی نظیر گردن درد، کمر درد و درد دست و مچ و انگشتان است که بخاطر پزیشنهای غلط ایستاده و نشسته ایجاد میشود. بسیاری از دندانپزشکان با این عوارض دست به گریبان هستند. من چون تخصصم در زمینه بهداشت است به دندانپزشکان جوان و دانشجویان این رشته توصیه میکنم از همین ابتدای دوران کار حرفهای مراقب خودشان باشند تا دچار این مشکلات نشوند. البته برای حفاظت از صدا تنها راه استفاده از گوشیهای بسیار کوچکی است که خلبانهای جت از آنها استفاده میکنند ولی در این صورت گرچه از گوش دندانپزشک حفاظت میشود ولی از آن طرف ارتباط پزشک و بیمار را با اختلال روبرو میکند. در مورد پزیشنهای کار روی بیمار باید دندانپزشک در شرایطی کار کند و بنشیند که کمترین میزان فشار به گردن، مهرهها و… وارد شود چون در غیر اینصورت در درازمدت عوارض جبران ناپذیری به همراه خواهد داشت. من از همکاران جوان خواهش میکنم این مسائل را جدی بگیرند و رعایت کنند.
نامه دکتر جاسبی به دکتر خامسی
نامه دعوت دکتر یحیوی برای دکتر خامسی جهت شرکت در جلسه مربوط به تاسیس واحد دندانپزشکی دانشگاه آزاد. دکتر خامسی: «در جلسه اول فقط من، دکتر جاسبی و دکتر یحیوی حضور داشتیم. جلسه دوم علاوه بر دکتر جاسبی و دکتر یحیوی، من، دکتر هوشنگ فاضل و دکتر سعید صفایی هم حضور داشتیم. همانجا بحث مدیریت واحد دندانپزشکی مطرح شد که من و دکتر صفایی قبول نکردیم. دکتر فاضل هم ابتدا گفتند که سابقه دانشگاهی ندارند ولی وقتی ما گفتیم که به ایشان کمک میکنیم در نهایت پذیرفتند».
کنگره ۲۷ انجمن دندانپزشکی ایران به ریاست دکتر خامسی پانل آموزش دندانپزشکی. دکتر خامسی: «دکتر جاسبی علاقه زیادی داشت که با مسائل مربوط به آموزش دندانپزشکی و کوریکولوم آن آشنا شود. من به ایشان زنگ زدم و گفتم در کنگره ۲۷ یک پانل آموزش دندانپزشکی دارم و اگر شما دوست دارید در این پانل شرکت کنید. که ایشان به اتفاق دکتر یحیوی و دکتر فاضل آمدند کنگره و در پانل حاضر شدند». از چپ به راست دکتر سید حسین یحیوی، مرحوم دکتر هوشنگ فاضل، دکتر عبدالله جاسبی، دکتر عزت الله خامسی و دکتر حمید عادلی نجفی.
منبع:دندانه