مدرک دکترای دندانپزشکی به شرط چاقو!
ناگفتههایی از مدارک عجیب خارج رفتگان علوم پزشکی و دانشگاههایی که یک هفتهای نمره میدهند!
درمان و آموزش پزشکی هر ساله با حدود یک هزار نفر از فارغ التحصیلان دانشگاههای خارجی برخورد میکند که بخشی از آنها از کیفیت لازم برخوردار نبودند. در گفتگو با کارشناسان و مدیران حوزه ارزشیابی مدارک تحصیلی وزارت بهداشت ناگفتههایی از برخی مدارک عجیب و وضعیت دانشگاههای نامعتبر مطرح شد.
بر اساس معرفی اداره ارزشیابی مدارک تحصیلی، این اداره وظیفه دارد که اعتبار دانشگاهها و موسسات علمی بین المللی براساس استانداردهای بین المللی را تعیین کند و به مراجعین با توجه به کشور محل تحصیل، مقطع تحصیلی، رشته و دانشگاه محل تحصیل راهنمایی کند و مدارک تحصیل دانش آموختگان خارج از کشور را به صورت علمی و عملی ارزشیابی کند.
به گفته دکتر یاسمن نفیسی معاون امور مدارک خارج از کشور وزارت بهداشت برای بررسی یک فارغ التحصیل خارج از کشور چند فاکتور باهم بررسی میشود. وی یادآور میشود برای اینکه یک لیست از دانشگاههای معتبر و غیر معتبر تهیه شود چندین مورد باید مورد بررسی قرار گیرد. این فهرست همیشه متغیر است چون ممکن است که یک دانشگاه مورد بازدید قرار گیرد و از این فهرست حذف شود و یا خیر. دیگر اینکه این بازدیدها یک فرآیند زمان بر و ادامه دار است.
نفیسی به نکته مهمی در ارزشیابی اشاره میکند و میگوید: یک نکته مهم در ارزشیابی مدارک تحصیلی خارج از کشور این است که امکانات دانشگاه و طول دوره برای ما مهم است. ما اعلام کردهایم دانشگاههایی که در رتبه بندیهای جهانی از جمله QS و شانگهای و تایمز دارای رتبه هستند برای وزارت بهداشت معتبر هستند اما یک شرط هم داریم و آن اینکه طول دوره تحصیلی در آن دانشگاهها باید با طول دوره تحصیلی در ایران هماهنگ باشد.
وی میافزاید: ممکن است یک دانشگاهی در علوم پایه قوی باشد اما طول دوره تخصص در آنجا ۳ سال باشد در حالی که طول دوره تخصص در کشور ما ۴ سال است. در واقع ممکن است این دانشگاه معتبر باشد اما در دوره تخصص مورد تایید ما نیست.
معاون امور مدارک خارج از کشور مرکز خدمات آموزشی وزارت بهداشت یادآور میشود: فردی که قصد دارد در خارج از کشور تحصیل کند باید بداند که علاوه بر اعتبار دانشگاه، تطابق طول دوره و محتوا هم باید مورد توجه قرار گیرد. دوره دستیاری حتما باید ۴ سال هماهنگ با طول دوره در ایران باشد. مواردی داشتیم که فرد از کشور اروپایی فارغ التحصیل شده که طول دوره تخصص در آنجا ۲ ساله بوده و مورد تایید ما نیست.
اما در این میان موضوعی که موجب شده است این مسئله مورد اهمیت قرار گیرد فرآیند تحصیل در رشتههای پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی است که پس از بازگشت به کشور در بخش سلامت به کار گرفته میشوند. تفاوت این رشتهها در ارتباط با جان و سلامتی مردم جامعه ایجاب میکند که فارغ التحصیلان این رشتهها با دقت مضاعفی مورد ارزشیابی قرار گیرند.
شروط وزارت بهداشت برای ارزشیابی مدارک تحصیلی علوم پزشکی
نفیسی در این باره خاطرنشان میکند: برای اینکه یک مدرک مورد ارزشیابی قرار گیرد باید چند فاکتور مهم در نظر گرفته شود ممکن است دانشگاهی در لیست وزارت بهداشت باشد، تطابق دوره هم داشته باشد اما دیپلم پیش دانشگاهی فرد با رشته همخوانی نداشته باشد یا فرد شرط معدل نداشته باشد و یا رشته پیش نیاز را نداشته باشد و از یک رشته غیر مرتبط به یک رشته پزشکی برود. دانشگاههای خارجی ممکن است فرد را بپذیرند اما وقتی فردی از یک کارشناسی ارشد نامرتبط میرود به یک دکتری تخصصی بالینی نمیتواند شرایط ارزشیابی ما را احراز کند.
دکتر سلیمان احمدی رئیس مرکز خدمات آموزشی وزارت بهداشت در این باره میگوید: ما برای ارزشیابی علاوه بر این مسائل شاخص برنامه آموزشی و برنامه درسی کشورها را مقایسه میکنیم. اینکه نظام پذیرش چگونه است و چطور دانشجو میگیرند اصلا برای پذیرش نظامی قایل هستند، مصاحبهای یا آزمون دارند و یا بدون هیچ ورودی بیدر و پیکر دانشجو میپذیرند.
وی میافزاید: ضمن آنکه در دپارتمانهای آموزشی، فرآیندهای آموزشی، کلاسها و عرصههای آموزشی و تعداد شاخص بیمار دیدن برای آموزش علوم پزشکی هم برای ما اهمیت دارد.
جدول دانشگاههای غیر معتبر از سوی وزارت بهداشت
احمدی میگوید: به طور نمونه در یکی از کشورهایی که ما چند دانشگاه آنجا را بیاعتبار اعلام کردهایم شایعه کردهاند که یک دانشگاهی دانشجوی ایرانی نمیگیرد در حالی که این طور نیست آن دانشگاه از نظر ما معتبر است دلیلاش هم این است که مصاحبه ورودی دارد. به هر حال بیشتر افرادی که میروند میخواهند به راحتی پذیرش شوند و از این رو این شایعه ایجاد میشود.
در این سالها بر اساس گزارش بازدیدهای مسئولان دولتی، نمایندگان مجلس، رایزنهای علمی و فرهنگی و بررسی وضعیت دانش آموختگان برخی از دانشگاههای خارجی نشان داد که این دانشگاهها از کیفیت لازم آموزشی لازم برخوردار نبودهاند. از همین رو از آگوست ۲۰۰۹ وزارت بهداشت چندین دانشگاه را در ۹ کشور غیر معتبر اعلام کرد.
به طور نمونه بر اساس اطلاعات موجود که از سوی برخی نمایندگان مجلس و رایزن علمی ایران در چند سال پیش از برخی دانشگاههای هندی منتشر شده بود ۵ دانشگاه هندی کیفیت بد آموزشی داشتند به طوری که از آن دانشگاه مدارک جعلی خارج میشد و نحوه پذیرش هم به گونهای بود که هر نوع دیپلم یا لیسانسی برای هر رشتهای پذیرفته میشد.
نمونه دیگر دانشگاههای اوکراینی هستند که معدلهای بسیار پایین حدود ۱۱ و ۱۲ را برای رشتههای علوم پزشکی از جمله دندانپزشکی پذیرش میکردند.
ارائه گواهی کالجهای نرفته یا ریز نمرات به وزارتخانه در عرض یک هفته!
از نمونههای جالب توجه دیگر در رشتههای علوم پزشکی در دانشگاههای دو کشور بلوک شرق از جمله ارمنستان و آذربایجان بوده است که پیش از غیر معتبر اعلام شدن این دانشگاهها، دانشجویان و دانش آموختگان آنجا هر مدرکی که وزارت بهداشت از آنها برای تکمیل پرونده درخواست میکرده است در عرض یک هفته! به وزارتخانه ارائه میکردهاند. از گواهی کالجهای نرفته تا ریز نمرات!
در برخی از دانشگاههایی که نظام پذیرش ملاک رشته قبلی نیست افرادی با لیسانس حقوق، مهندسی کشاورزی، کاردانی مکانیک و کاردانی برق و حتی دیپلم علوم انسانی! برای رشته دندانپزشکی پذیرش دادهاند و پذیرفته شدهاند. در حالی که بر اساس ملاکهای وزارت بهداشت از سال ۲۰۰۹ به این سو، کسی که میخواهد دندانپزشکی، داروسازی و پزشکی بخواند باید دیپلم و پیش دانشگاهی مرتبط داشته باشد و معدلاش کمتر از ۱۶ نباشد.
از سوی دیگر وزارت بهداشت در برابر رشتههای جدید مقاومت نمیکند چرا که به گفته دکتر احمدی رئیس مرکز خدمات آموزشی برخی از رشتهها در دنیا جدید محسوب میشود و یا چند رشتهای است اما اگر استاندارد لازم را داشته باشد پس از بررسی انجمنهای علمی به آنها مجوز داده میشود و فارغ التحصیلان آن رشتهها نیز به طور دقیق مورد ارزشیابی قرار میگیرد پس این طور نیست که ما در برابر دانش آموختگان خارج مقاومت به خرج بدهیم.
در حال حاضر حدود ۱۴ تا ۱۵ هزار نفر در رشتههای علوم پزشکی در خارج از کشور شاغل به تحصیل هستند که توصیه اول وزارت بهداشت به آنها تحصیل در دانشگاههای معتبر است. بیشترین فارغ التحصیلان خارج از کشور هم در رشته دنداپزشکی هستند.
تحصیل در دانشگاههای غیرمعتبر با تحصیل نکردن تفاوتی ندارد
دکتر سعید عسگری دبیر شورای آموزش دندانپزشکی به خانوادههای دانشجویان شاغل به تحصیل در خارج از کشور خاطرنشان میسازد: کسانی که در دانشگاههای غیرمعتبر تحصیل میکنند اگر میخواهند برگردند یا باید بروند یک دانشگاه معتبر و ادامه تحصیل دهند و فارغ التحصیل شوند و یا اینکه تحصیلشان را رها کنند.
وی میافزاید: این موضوع بسیار اهمیت دارد که افرادی که در دانشگاههای غیر معتبر تحصیل میکنند نگذارند درسشان تمام شود بعد برگردند چون وقتی برگردند با نرفتنشان هیچ فرقی ندارند. مردم باید به سایت وزارت بهداشت دائم مراجعه کنند و ببینند که بچههایشان در کدام دانشگاه هستند و اگر غیر معتبر است حتما آنها را از آن دانشگاهها خارج کنند و هزینه بیهوده نکنند.
دکتر نفیسی معاون مرکز خدمات آموزشی نیز در این باره تاکید میکند: برخی منتظر بازدیدهای وزارت بهدشت از دانشگاهها هستند اما تاکید میکنم که اگر برنامهای برای بازدید وجود داشته باشد این موضوع تضمینی برای تایید نیست و بسیاری از وقتها بازدید انجام شده اما دانشگاه هم تایید نشده است. افرادی که در دانشگاههای غیر معتبر تحصیل میکنند تا فرصت دارند به یک دانشگاه مورد تایید ما بروند و بیش از نصف دوره بر اساس برنامه دانشگاه دوم تحصیل کنند و فارغ التحصیل شوند و پس از آن بر اساس ضوابط درباره ارزشیابی آنها تصمیم گیری میشود.
اما نکته جالب توجه دیگر این است که پس از اعلام غیر معتبرها، تلاش برخی کشورها برای تغییر وضعیت بوده است. مسئولان وزارت بهداشت از درخواستهای برخی از کشورها خبر میدهند که در نامه نگاریهای متعدد خواستار این بودهاند وزارت بهداشت از آنجا بازدید کند که این موضوع به این معنی است که اعتباربخشی یا عدم اعتبار برای یک دانشگاه از سوی کشوری دیگر مهم بوده است.
منبع:دندانه