بوی دهان شما درباره سلامتی‌تان چه می‌گوید؟!

 

ترجمه: ندا احمدلو/ پایگاه خبری دندانه

اگر موقع خواب خر و پف کنید یا با دهان باز بخوابید، دهان‌تان خشک می‌شود. خشکی دهان فضای مناسبی برای رشد نوع خاصی از باکتری‌ها را ایجاد می‌کند که عامل بوی بد دهان در ساعات اولیه صبح پس از بیداری هستند. علاوه بر این، خر و پف می‌تواند از نشانه‌های ابتلا به آپنه خواب باشد. پس اگر به‌طور منظم خر و پف می‌کنید، حتما این موضوع را با یک پزشک در میان بگذارید تا مانع از ابتلا به مشکلات دهان و دندان یا بیماری‌ها شوید که از آپنه خواب نشات می‌گیرند. در ضمن، اگر قبل از خواب شبانه به‌خوبی مسواک بزنید و به‌درستی از نخ دندان استفاده کنید، احتمال خر و پف کردن را کاهش می‌دهید. در ادامه، با مشکلات بیشتری که می‌توانند از روی بوی دهان تشخیص داده شوند، آشنا می‌شویم:

بیماری لثه
اگر نفس‌تان بوی فلزمانند دارد، احتمالا باکتری‌هایی در لثه شما در حال رشد و نمو هستند. همین باکتری‌ها می‌توانند مشکلاتی مثل التهاب و حتی عفونت را در لثه‌ها ایجاد کنند. دندان‌پزشکان به این مشکل «پریودنتیت» می‌گویند. این نکته هم قابل ذکر است که اگر سیگار بکشید یا کارهای مهمی مثل مسواک زدن و استفاده از نخ دندان را به‌طور منظم و صحیح انجام ندهید، شانس ابتلا به بیماری لثه بیشتر می‌شود. بیماری لثه از مشکلاتی است که می‌تواند در میان اعضای یک خانواده رایج باشد.

ریفلاکس اسید معده
ریفلاکس معده باعث می‌شود اسید معده در مسیر نادرستی حرکت کرده و در نهایت به مجرای مِری برگردد. ریفلاکس اسید می‌تواند بوی ترشی ایجاد کند و ذراتی از مواد غذایی یا مایعات را به دهان شما بازگرداند. این اسید می‌تواند به گلو و دهان نیز آسیب برساند و حتی بستر مناسبی برای رشد و حیات باکتری‌های مولد بو به‌وجود بیاورد.

بیماری دیابت
اگر به بیماری دیابت مبتلا باشید و نفس‌تان بویی شبیه به بوی میوه‌ها داشته باشد، چنین حالتی می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که بدن‌تان درحال استفاده از چربی به‌جای قند (گلوکز) برای تامین سوخت مورد نیاز خودش است. به‌علاوه، این حالت احتمالا یعنی هورمون انسولین در بدن‌تان به سطح بسیار پایینی رسیده است و باید با پزشک تماس بگیرید.

هلیکوباکتر پیلوری
هلیکوباکتر پیلوری (H. Pylori) نوعی باکتری است که با سرطان معده و زخم معده ارتباط دارد. این باکتری می‌تواند باعث نفس بدبو و مشکلاتی مانند تهوع، سوزش سر دل، درد معده یا سوء هاضمه شود. خوش‌بختانه پزشکان می‌توانند وجود این باکتری را در بدن بررسی کنند. بسیاری از علائم مرتبط با این باکتری هم پس از نابود شدن هلیکوباکتر پیلوری با کمک آنتی‌بیوتیک‌ها از بین می‌روند.

عفونت‌های تنفسی
سرماخوردگی‌، سرفه و عفونت‌های سینوسی می‌توانند مخاط‌های پُر از باکتری را وارد بینی و دهان کنند. همین روند می‌تواند بر نفس شما هم تاثیر منفی بگذارد. البته چنین حالتی معمولا پس از درمان سرماخوردگی یا عفونت سینوسی از بین می‌رود.

مصرف بعضی از داروها
بعضی از داروها باعث بدبو شدن تنفس می‌شوند چون دهان را خشک می‌کنند. بعضی از داروها نیز مانند داروهای حاوی نیترات برای درمان بیماری‌های قلبی، شیمی‌درمانی و بعضی از داروهای خواب، نوعی از ترکیبات شیمیایی را آزاد می‌کنند که موقع تجزیه شدن در بدن، بوی بدی را در نفس افراد بیمار به‌وجود می‌آورند. علاوه بر این موارد، زیاده‌روی در دریافت ویتامین‌ها یا مکمل‌های ویتامینی هم می‌تواند چنین مشکلی را به‌وجود بیاورد.

کم‌آبی بدن
موقعی که آب کافی در بدن وجود نداشته باشد و شما در اصطلاح پزشکی به کم‌آبی بدن مبتلا شوید، بزاق کافی هم در دهان ترشح نمی‌شود. همین بزاق دهان است که وظیفه پاک‌سازی باکتری‌ها در دهان را بر عهده دارد و تحت این شرایط دهان به‌خوبی تمیز نمی‌شود. یکی از پیامد‌های چنین مشکلی هم چیزی نیست جز بوی نسبتا بد دهان. بیماری‌ها یا مشکلاتی که غدد بزاق را دچار مشکل می‌کنند (مانند سندرم شوگرن و اسکلرودرما) می‌توانند باعث خشکی دهان و بوی بد دهان نیز بشوند.

عفونت در دهان
وجود جراحت یا بریدگی در دهان می‌تواند با تجمع باکتری‌ها و ابتلا به عفونت در دهان همراه باشد که درنهایت بوی بدی هم در دهان و تنفس ایجاد می‌کند. این حالت می‌تواند به‌طور اتفاقی ایجاد شود یا درنتیجه جراحی لثه یا کشیدن دندان شکل بگیرد. احتمال شکل‌گیری عفونت در دهان خصوصا در مواقعی بیشتر می‌شود که شما از دستورالعمل‌ها و توصیه‌های دندان‌پزشک‌‌تان پیروی نکنید یا روندهای مراقبتی از دهان و دندان و لثه‌ها را جدی نگیرید. این مشکل در موارد خفیف می‌تواند به مرور زمان و به‌خودی‌خود رفع شود اما در بعضی از موارد هم باید از آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان آن‌ها کمک گرفت. برای این‌که عفونت در دهان را سریع‌تر درمان کنید، باید دهان را تا حداکثر امکان پاکیزه نگه دارید و چندین بار در روز دهان‌تان را با استفاده از آب‌نمک بشویید.

نارسایی کبدی
نارسایی کبد می‌تواند باعث ایجاد بوی شیرین و کپک‌مانندی در دهان شود که پزشکان به آن «بوی کبدی» (fetor hepaticus) می‌گویند. این بو نشان‌دهنده این است که کبد شما به‌درستی کار نمی‌کند و احتمالا به بیماری کبدی پیشرفته مبتلا است. در این موارد معمولا علائم دیگری مثل زردی نیز مشاهده می‌شوند. در زردی، پوست و سفیدی چشم‌ها حالت زردرنگ به خود می‌گیرند چون رنگدانه‌ای به ‌نام «بیلی‌روبین» در بدن تجمع می‌کند.

نارسایی کلیه
اگر کلیه‌ها نتوانند ترکیبات زائد را به‌خوبی از بدن دفع کنند، شانس ایجاد شدن بوی ماهی در دهان بالا می‌رود. این حالت در آخرین مراحل نارسایی کلیه که به آن نارسایی مزمن کلیه (ESRD) می‌گویند نیز بسیار شایع است. وقتی که مشکل کلیوی به این مرحله می‌رسد، پزشکان معمولا درمان لازم را با کمک دستگاه‌هایی انجام می‌دهند که نقش کمکی در تصفیه خون دارند (دیالیز) یا در صورت لزوم پیوند کلیه را برای فرد بیمار در نظر می‌گیرند.

منبع:دندانه